Tulamben (hier alle foto's van de prachtige onderwaterwereld)
In juli 2015 zijn we hier voor de eerste keer komen duiken en toen wisten we al: hier komen we terug. In Tulamben doe je vooral 'muck' duiken; je duikt over vulkanisch zand, dicht bij de bodem, zodat je het meeste kans maakt om de kleine 'critters' te spotten. Gelukkig hebben we ook onze duikgids Made mee, want met een ervaren gids die er dagelijks duikt maak je toch veel meer kans om die rare wezens te ontdekken. We hebben 15 dagen gedoken, 2 duiken per dag. We hebben weer vele nieuwe dingen gezien en als je ze wel al gezien hebt probeer je er een betere foto van te nemen, dus saai is het nooit. We hebben gedoken met aqua dive paradise, een kleine diveshop, waarbij je met een truck naar de verschillende duikstekken wordt gebracht. We hebben regelmatig op dezelfde plek gedoken maar toch altijd heel andere dingen gezien.
Het is een moeilijke taak om een selectie te maken uit de resem foto's. Ik maak daarom een onderverdeling per 'soort'. Laat je betoveren door de prachtige 'andere' wereld...
Nudibranches (zeenaaktslakken)
Zeenaaktslakken komen in allerlei kleuren en vormen voor, waarbij zowel de kleur als de vorm een waarschuwingsfunctie of een camouflagefunctie heeft. De lichaamsgrootte kan variëren tussen enkele milimeters tot exemplaren die meer dan 1 kg kunnen wegen. Ze zijn meestal carnivoor en voeden zich met andere zeedieren, ook die van hun eigen soort. Ze zijn onze favoriet omdat je ze nooit allemaal gezien kan hebben, ze blijven je verbazen met hun kleuren en vormen. Kan jij 'Shaun the sheep' herkennen? Zie je de donuts? Er zit zelfs een Pokémon tussen!
Frogfish (Hengelaarsvis)
Hengelaarsvissen variëren van kleur, van zwart tot rood, oranje, geel, bruin, wit, purper, groen sommige zelfs met blauwe vlekken. Deze kleuren zorgen voor de camouflage in de omgeving van sponzen, koralen en algen. Hengelaarsvissen eten vooral visjes en kreeftachtigen (garnaaltjes en krabbetjes). Ze kunnen prooien inslikken die tweemaal zo groot zijn als zijzelf. Hengeltechnieken variëren naargelang de omgeving waarin de vis leeft. Een hengelaarsvis die meestal op het zand leeft heeft vaak een hengel met aas dat dicht bij de bodem komt, zodat het aas vlakbij openingen of holen in het zand wordt gehouden of bodemvissen zoals platvissen kan aantrekken. Een hengelaarsvis die bovenop sponzen of op het koraal verblijft zal vaker boven zijn hoofd hengelen en heeft een langere hengel. Een hengelaarsvis die verborgen leeft in spleten is vaak klein en heeft een korte hengel met aas, gelijkend op een wit balletje dat net voor of boven zijn hoofd wordt “uitgeworpen”. We zijn ook veel 'juveniles' tegengekomen, de baby's zeg maar. Erg schattig!
Shrimps (garnalen)
Nee, scampi's kom je er niet tegen, maar je zou ervan verschieten hoeveel soorten garnalen er bestaan. Meer dan 3000. Hier een selectie van wat wij zoal gezien hebben. De hairy shrimp hadden we nog nooit gezien, is superklein en camoufleert zich uitsteken, maar onze spotter Made had ze gevonden! Ongetwijfeld herken je ook de skeleton shrimp, die hadden we ook nog niet gezien.
Crabs (krabben)
Hier zijn er meer dan 8000 verschillende soorten, met allemaal 10 poten. Er zijn echt prachtexemplaren, zoals de 'Mosaic boxer crab'. Hij schrikt de andere onderwaterbewoners af met zijn 2 annemoontjes (die giftig zijn) die hij vasthoudt in zijn 2 klemmen. Geniaal! De meesten zijn ook meester in camouflage, zoals de decorated crab en de hermit crab draagt zijn huis mee op zijn rug.
Moray eels (murenen)
Zij brengen de meeste tijd door in holtes of rotsspleten. De kleine ronde kieuwen, ver achter de bek op hun flanken gelegen, maken dat murenen gapen om de ademhaling te vergemakkelijken. Dan komen ook zijn grote scherpe tanden bloot te liggen, waarmee zij hun prooi in stukken scheuren. Achter in hun keel hebben zij nog een stel kaken die naar voren komen om de prooi te verorberen. Het is daarom niet verstandig om er een vinger naar uit te steken, want die zou je wel eens kunnen kwijt raken. Je zou de eerste niet zijn! Op onderstaande foto kan je zien hoe er een 'white banded cleaner shrimp' zijn tanden en mond poetst. De mureen zal hem zeker niet opeten.
Scorpionfish (schorpioenvis)
Deze vissen zijn een familie van overwegend zeevissen met giftige stekels. De rhinopias behoren eveneens tot deze familie. Deze zeer zeldzame soort wordt omschreven als de 'Holy Grail' van de onderwaterfotografie en staat bovenaan de lijst van vreemde wezentjes of rare schepsels - critters genoemd - die worden waargenomen. Deze vissen zijn gekenmerkt door de speciale vorm van de kop waarbij de mond naar boven oploopt. De ogen staan boven op de kop en zijn voorzien van een speciale soort wenkbrauwen. Ook de mond is voorzien van zulke rare uitsteeksels. Het lichaam zelf is betrekkelijk smal en bevat soms ook deze zelfde soort uitsteeksels. Meestal zie je ze gewoon bewegingsloos zitten tussen stukjes van hard of zacht koraal, maar wel perfect gecamoufleerd net als alle andere schorpioenvissen. We hebben ze in 2 verschillende versies gezien, de grijzige en de rode. Prachtige beesten.
Hier nog wat andere soorten van de familie.
Wij noemen ze ook Lady Gaga. Ze zijn super klein, zoals een vlo en het is daarom ook geen sinecure om daar een goede foto van te krijgen. Ze leven op zo'n 33m en ik vind ze super schattig.
Ghost pipefish (spookfluitvissen)
Een aparte en wel heel kleine familie in het vissenrijk is de familie van de spookfluitvissen. Doorgaans leven ze in ondiepe wateren - tussen 5 en 30 meter diepte - en in de buurt van haar- of vedersterren. In de stroming bewegen ze daarbij nog eens perfect mee met de bewegende veren van hun gastheer waarmee ze dus zo goed als onzichtbaar worden. Het leven van de spookfluitvis begint eigenlijk als een op drift geslagen larve in de stromingen van de oceanen. Kort na de geboorte gaat het jonge, transparante spookfluitvisje op zoek naar een gastheer en zal het zowel van kleur als van vorm veranderen. Wanneer zijn camouflage het maximum peil bereikt heeft gaat het zich voortplanten. Eens bevrucht zal het vrouwtje tot wel 350 eitjes dragen en dit gedurende de volledige zwangerschap. Net voor de bevalling zal het vrouwtje zich verplaatsen om dan de jonge spookfluitvisjes in een gunstige omgeving vrij te laten.
Anemone- or clownfish (clownvis)
Dit visje is wereldberoemd geworden door Nemo, maar er bestaan verschillende varianten. Het kleurenpalet varieert afhankelijk van de soort: oranje, oranje-rood, bordeaux en zelfs geel of zwart. De meeste soorten hebben witte balken of strepen op hun lichaam. Ondanks dat zeeanemonen zeer giftig zijn voor het meeste leven in zee, leven alle soorten anemoonvissen tussen de tentakels van de grote zeeanemonen waar ze beschermd zijn tegen roofvissen. Anemoonvissen leven steeds in groep. Binnen een groep is er steeds maar één vrouwtje en ze paart alleen met het grootste mannetje uit de groep. Alle anemoonvisjes komen ter wereld met actieve mannelijke en inactieve vrouwelijke geslachtsorganen. Wanneer het vrouwtje overlijdt, ondergaat het dominante mannetje een geslachtsverandering en wordt hij het nieuwe vrouwtje in de groep. Als dat niks is! Je ziet, vrouwen zijn onmisbaar, zelfs in de zee!
Hier nog wat andere foto's die niet tot bovenstaande groepen behoren. In de eitjes in onderstaande foto zitten baby-inktvisjes die bijna klaar zijn om de wijde zee in te trekken.
We hebben er ook een leuk koppel leren kennen uit Perth, Australië. Chandy en Bert de Wit. Hij is Nederlander die al meer dan 20 jaar in Australië woont en zij spreekt ook zeer goed nederlands. Ze zijn er een jaar tussenuit en wonen voor 9 maanden in Tulamben. Het klikte meteen en we hebben heel wat samen gedoken. Ze zijn heel goede onderwaterfotografen die aan wedstrijden meedoen waar ik nog heel veel van kan leren. Zoals je kan zien is Stef de enige zonder camera maar hij assisteert me goed met het schijnen van een extra licht. Sterk team!
We hebben ook 1 nachtje overnacht bij Mount Batur aan het meer. De B&B was net nieuw en erg mooi. In het meer wordt veel vis gekweekt en je kan dan een nog spartelende vis uitkiezen die ze op de BBQ klaarmaken. Erg lekker!
We logeerden in Ocean villa and Homestay bij Tom en Komang. Het verblijf was kleinschalig, erg mooi, nog maar een jaartje open en het personeel was super vriendelijk. Het lag niet aan de zee, maar vanuit het restaurant had je een prachtig zicht over de zee aan de voorkant en aan de achterkant de vulkaan Agung.
We werden er vaak verwend met tussendoor een portie fruit en 2 maal hebben ze voor de lunch Balinees voor ons gekookt, zonder dat we er iets voor moesten betalen. Ze hebben ook een appartement in Sanur waar ze ons duikmateriaal gaan opslaan zodat we die er terug kunnen oppikken na onze trip naar Nepal en India. Handig!
Morgen, 1 november, zijn we 2 jaar 'on the road'. Het is omgevlogen en we hebben een supertijd gehad. Dat zullen we eens goed gaan vieren! Tot de volgende...xxx
Nepal, here we come!
